Türk Tarihinin Liderleri serisinin bu bölümünde Ulu Hakan Sultan 2. Abdülhamid konuşuldu. Sultan 2. Abdülhamid’in vefatının 103. yıl dönümüne özel düzenlenen programda Osmanlı Tarihi Uzmanı Prof.Dr. Vahdettin Engin Abdülhamid’in kurduğu istihbarat teşkilatını, öngörülerini ve Almanya olan ilişkilerini anlattı.
“Yıldız İstihbaratı’nın yapısını bugün bile tam olarak bilmiyoruz”
Programda Abdülhamid’in kurduğu Yıldız İstihbarat Teşkilatını anlatan Prof. Dr. Vahdettin Engin: “Sultan, çok sağlam bir teşkilat oluşturdu. Bunun yapısını bugün bile tam bilmiyoruz. Her yerde Yıldız İstibaharatı’na çalışan insanlar vardı. Bunların kim olduğunu bilemezdiniz; çünkü direk Abdülhamid’e bağlıydılar. Hepsi ülkeyi sevdiği için degil, bazıları da maddi menfaat için istihbarat verirdi. İstihbarat o kadar güçlüydü ki örneğin İstanbul’daki elçiler Rus Büyükelçiliği’nde toplanır, ertesi gün ne konuştukları Abdülhamid’in masasında yer alırdı.” bilgisini verdi.
“Abdülhamid tahttan indirildiğinde yaşlı ve yorgundu”
Moderatörlüğünü Cansu Canan’ın yaptığı programda Sultan 2. Abdülhamid’in tahttan indiriliş sürecine değinen Prof.Dr. Vahdettin Engin: “O dönemdeuluslararası arenada çok yoğun bir mücadele vardı. Sultan, 1906 yılında böbreklerinden ciddi bir rahatsızlık geçirdi. Doktoru ‘Ter atmazsa hayatını kaybedebilir.’ demişti. Sonrasında ter attı ve iyileşti. Abdülhamid, tahttan indirildiğinde yaşlı ve çok yorgundu. Abdülhamid öngörü sahibiydi. Tahttan indirildikten sonra kendinden sonra gelenlerin ülkeyi çok iyi yerlere getirmeyeceğini biliyor ve görebiliyordu. ”dedi.
Vefatından bir ay önceki öngörüsü gerçekleşti
Prof.Dr. Vahdettin Engin, sultanın 1918 yılında vefatından bir ay önceki Osmanlı İmparatorluğuyla ilgili öngörüsünün gerçekleştiğini söyleyerek “1918 yılında 1. Dünya Savaşının sonu artık belli oluyordu, yenilmiştik. Sultan ölmeden önce doktoru Atıf Hüseyin’e ‘Korkarım ki bu iş çok kötüye gidiyor. İngilizler; Arabistan, Ermenistan ve Kürdistan’ı kuracaklar.’ diyor. Nitekim öyle de oluyor.” dedi.
Enver Paşa, Abdülhamid’in iktidardan inişinden pişmanlık duydu mu?
Cansu Canan’ın bu sorusunu cevaplayan Prof. Dr. Vahdettin Engin günümüzde bu konunun magazinsel hale geldiğini, net bir bilginin bulunmadığını ifade ederek konuya şöyle açıklık getirdi: “Enver Paşa, 1917 yılında tahttan indirilmiş olan Abdülhamid’i Beylerbeyi’ndeki sarayında ziyaret ediyor. Ancak bu ziyaretin sebebi o zaman İstanbul’a gelen Alman Kralı 2. Wilhelm’in selamını iletmek. Burada uzun bir görüşme oluyor; ancak ne konuştukları maalesef bilinmiyor. Muhakkak savaşın gidişi gündeme gelmiştir. Ancak tavsiye istemiş mi? Pişman olmuş mu? Delile dayalı bir bilgi yok.”
“Almanya’yla siyasi ve ticari ittifak istedi, askeri değil”
Vahdettin Engin, Abdülhamid’inAlmanya’yla olan ilişkilerine değinerek “Abdülhamid, Almanya ile siyasi ve ticari ittifak istedi, askeri değil. 2. Wilhelm iki defa Abdülhamid’i ziyaret etti ve askeri ittifak istedi. Sultan bunu istemedi. Çünkü Avrupa’daki kamplaşmayı gördü ve ilerideki bir savaşta Almanya’nın yanında savaşmak zorunda kalmayalım diye askeri ittifak istemedi.” dedi.
